Search
Close this search box.

Katakombe u Jajcu- arheološko blago smješteno unutar gradskih zidina

Sadržaj članka

Zidovi su u katakom­bama bili često oslikani motivima vjere ispisani grafitima kojima su izražene razne poruke.

Đuro Basler u svojoj knjizi Kršćanska arheologija, objašnjava kako se u periodu kasne antike javlja poseban način sahranjivanja koji je svojstven samo tadašnjim kršćanima, a to je sahranjivanje u katakombama. Običaj pokopavanja mrtvaca u prostorima tipa katakombi bio je prakticiran još u starom Egiptu, ali i kod helenističkih Grka, pa i Etrušćana. Za kršćane su ti uzorci mogli doći iz Galileje gdje je taj običaj bio raširen. (Basler, 1990, 37).

Osnovna arhitektonska karakteristika katakombi jesu podzemni hodnici te specifična udubljenja u zidu koja predstavljaju mjesta ukopa. Zidovi su u katakom­bama bili često oslikani motivima vjere ispisani grafitima kojima su izražene razne poruke. Mrtvaci su tu ležali in pace ili in domirio, za razliku od poga na koji su grobove smatrali mjestom što je posvećeno bogovima Manima.(Basler, 1990, 37)

Katakombe u Jajcu datirane su u period 15. stoljeća, smještene su unutar gradskih zidina i zapravo predstavljaju podzemnu crkvenu građevinu koja je uklesana u živu stijenu. U prilog tome ide i činjenica da građevina ima narteks, tj. predvorje, naos, baptisterij, krstionice i prezbiterij. Građevina je orjentirana u pravcu jug-sjever. Sam grad Jajce prvi put se u historijskim pisanim izvorima spominje u kontekstu vlasništva Hrvoja Vukčića Hrvatinića, a na ulazu u narteks građevine isklesan je nedovršeni grb koji se dovodi u vezu sa njegovom vladavinom.

Grb je isklesan kraj muške figure koja u ruci drži spušten mač, dok je kraj nje smještena ženska figura koja u duci drži krin, tj. ljiljan. Na zidovima naosa, centralnog dijela svetišta, uklesan je simbol križa, a sa njegove dvije strane nalaze se sunce i polumjesec. Simboli sunca i polumjeseca isklesani su i u kripti, koja predstavlja prostoriju za izvođenje obreda, a tu se nalazio i oltar.

Katakombe su 1962. godine upisane su u Registar nepokretnih dobara, a na sjednici održanoj 21. januara 2003.. godine donesena je odluka kojom je ova građevina uvrštena na listu nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine.

Povezani članci